Απόλλων

O Απόλλων, στεφανωμένος με δάφνη, στέκεται δίπλα στην

καθιστή Μούσα με λύρα, πιθανότατα την Καλλιόπη.

440 π.Χ. Museum of Fine Arts, Boston,

Ο Λύκιος Απόλλων-για τον οποίο δεν υπάρχει αναφορά στη γραμμική Β, δηλαδή στη γραφή των πινακίδων της Πύλου, των Μυκηνών και της Κρήτης-έφτασε μετά τους Αχαιούς στο τόπο μας. Κάποιο άλλο ελληνικό φύλο τον έφερε μαζί του.

Έφτασε μας πληροφορεί ο Αλκαίος, όταν τον κάλεσαν οι Δελφοί, από την χώρα των υπερβορείων, πάνω στην άμαξα που του χάρισε ο Δίας και την έσερναν κύκνοι. Και τη στιγμή της άφιξης του στους Δελφούς «ᾄδουσι μὲν ἀηδόνες, ᾄδουσι δὲ καὶ χελιδόνες καὶ τέττιγες», αηδόνια και χελιδόνια κελαηδούσαν και τα τζιτζίκια τερέτιζαν, «ῥεῖ καὶ ἀργυροῖς ἡ Κασταλία» και από την Κασταλία ανέβλυζε ασήμι. (Κλικ εδώ).

Άλλοι πιστεύουν ότι γεννήθηκε στη Δήλο από τη Λητώ παρουσία των υπερβορείων παρθένων όπου οι μεταγενέστεροι τιμούσαν τους τάφους τους. Ο Απόλλων είναι ο θεός του τόξου και της λύρας. Με το τόξο χωρίς οίκτο σκοτώνει τους υπερβολικούς τους υβριστές τους υπερφίαλους. Αυτούς που δεν εφαρμόζουν το μέτρο.

Στο ναό του υπήρχαν δυο ρητά, το "μηδὲν ἄγαν", τίποτα το υπερβολικό, και "γνῶθι σαὐτόν", που δεν σημαίνει μόνο γνώρισε τον εαυτό σου αλλά κάτι περισσότερο: μάθε ότι δεν είσαι θεός.

Με τα βέλη, που τα ρίχνει από μακριά, σκοτώνει. Μακροσαγιτάρης, εκηβόλος, έκατος θεός, (εκάς: μακράν μακρόθεν), με τη λύρα του θεραπεύει, είναι ιατρός, θεός της ιάσεως, θεός του θεραπευτικού ύμνου, του παιάνα. (Ο Παιώνας-Παιών ήταν ένας ανεξάρτητος θεός στη Κνωσό αλλά τον πήρε ο Απόλλων όταν η λατρεία του διαδιδόταν με τους Δωριείς και τον έκανε ύμνο). "ἰήϊε Παιάν" επικαλούνταν οι προσφεύγοντες στη βοήθεια του Απόλλωνα.

Ως θεός του τόξου ο Απόλλων παρετυμολογείται από το "απόλλυμι", το αφανίζω φονεύω. Είναι ο ολετήρ: ο καταστροφέας που φέρνει τον όλεθρο με τα "ἀγανὰ τού βέλεα", καταστρέφει τον προώλης= ο εντελώς κατεστραμμένος, άξιος να χαθεί, από τη ρίζα *ολ από όπου ο όλεθρος το όλ-λυμι και το απόλλυμι με το οποίο συσχετίζουν οι παλιοί το όνομα του Απόλλωνα. Άλλοτε τα βέλη του προκαλούν επιδημίες πανώλους και σ΄αυτές τις περιπτώσεις δεν υπάρχει κανένα γιατρικό, ο παιάνας του δεν θεραπεύει.

Ως θεός της λύρας είναι ιατρός. Ακόμα και σήμερα ορκίζονται στο όνομά του «Ὄμνυμι Ἀπόλλωνα ἰητρὸν, καὶ Ἀσκληπιὸν, καὶ Ὑγείαν, καὶ Πανάκειαν», αυτή είναι η αρχή του όρκου του Ιπποκράτη. Αυτός ο χρυσολύρας (με τη χρυσή λύρα) ευλύρας, (μα με την καλή λύρα) και κιθαρωδός θεός που θεραπεύει με τη μουσική του. 

Η λάμψη του λέει ο ποιητής (Σκυθίνος), μετουσιώθηκε σε μουσική και εναρμονίζει όλη τη φύση, και το παίξιμο της λύρας του είναι η γλαυκή λάμψη του ήλιου.