λείψανα και θάματα στην Καλαμάτα

2 Φεβρουαρίου σήμερα καὶ ἡ Καλαμάτα ἑορτάζει μὲ λαμπρότητα τὴν Πολιοῦχο της, Ὑπαπαντὴ τοῦ Χριστοῦ. Χιλιάδες λαοῦ ἀπὸ τὴν Μεσσηνία, τὴν Πελοπόννησο καθὼς καὶ ἀπὸ ἄλλα σημεῖα τῆς Ἑλληνικῆς ἐπικράτειας, προσέρχονται νὰ προσκυνήσουν τὴν σεπτὴ καὶ θαυματουργὴ εἰκόνα τοῦ ὁμώνυμου μητροπολιτικοῦ ναοῦ τῆς Καλαμάτας. Πολὺ δύσκολες οἱ ἐποχὲς ποὺ περνᾶμε καὶ ὁ ἁπλὸς λαὸς ποὺ στενάζει, ἐναποθέτει τὶς ἐλπίδες του στὴν παναγία περιμένοντας ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ ξεπεραστοῦν τὰ δεινὰ ποὺ τὸν ὁδηγοῦν στὴν ἐξαθλίωση. Ἀπογοητευμένος ἀπὸ τοὺς πολιτικοὺς o λαός, ἐλπίζει στὸ Θεὸ καὶ ζητᾶ τὴν βοήθειά του γιὰ τὴν ἐπιβίωση!!! Ἔτσι γράφουν τὰ ρεπορτὰζ σὲ ὅλες τὶς τοπικὲς ἐφημερίδες.

 

Ἀπὸ τὸν Ἀκενατὸν στὶς ἰουδαιοχριστιανικὲς μούμιες ἕως καὶ τὶς μούμιες τοῦ Λένιν καὶ τοῦ Μάο, ὁ δρόμος δὲν εἶναι μακρὺς

Στὴν πολυπολιτισμικὴ πλέον Καλαμάτα πιστεύουμε βαθιά και προσδοκούμε στὴν οἰκονομικὴ εὐημερία ποὺ φέρνει ἕνα μικρούλικο θαῦμα, μιά ψευδαίσθηση, μία ἀνακάλυψη εἰκόνας, τὸ λείψανο ἑνὸς ἁγίου. Τὸ ἔχουμε ἀκούσει, τὸ ἔχουμε νοιώσει τὸ ἔχουμε ἐμπεδώσει πλέον. 

Διαβάστε κι αυτό παρακαλώ.

Ἴσως αὐτὸ νὰ εἶχα στὸ βάθος τοῦ μυαλοῦ μου ἀπὸ παιδὶ καὶ εἶχα  σφοδρὴ την ἐπιθυμία νὰ γίνω κάτι σὰν μάγος, σὰν θαυματοποιός. Θὰ ἤμουν 10 χρονῶν περίπου ὅταν ἔπεσε στὰ χέρια μου ἕνα βιβλίο "γιὰ τὴν τέχνη τῆς ταχυδακτυλουργίας", τὸ διάβασα μὲ πάθος καὶ μοῦ ἔγινε ἔμμονη ἰδέα. Τρία χρόνια ἀργότερα ἦρθε στὸ χωριὸ ἕνας ἀπὸ ἐκείνους τοὺς περιπλανώμενους μάγους- πεχλιβάνηδες, συνηθισμένο φαινόμενο τότε, γιὰ νὰ δώσει μερικὲς παραστάσεις στὰ γύρω χωριὰ  καὶ τὸν φιλοξενήσαμε στὸ σπίτι μας κάτι μέρες. Ἔπαθα κόλλημα μαζί του, μίλαγε θυμᾶμαι μὲ μία σαγηνευτική, ὑποβλητικὴ καὶ ταυτόχρονα ἁπαλὴ φωνή. Ἤξερε κόλπα ζόρικα, νὰ τσακίζει, γιὰ παράδειγμα, ἕνα σπιρτόξυλο μέσα σὲ ἕνα σφιχτὰ διπλωμένο πανὶ καὶ τὸ παρουσίαζε ξανὰ ὁλόκληρο, μὲ ἔμαθε καὶ μένα κάτι κόλπα  ὅπως νὰ περνάω αὐγὸ μέσα σὲ ἕνα στενὸ λαιμὸ μπουκαλιοῦ χωρὶς νὰ σπάσει, νὰ ἐξαφανίζω καὶ νὰ ἐπανεμφανίζω  φραγκοδίφραγκα, νὰ μαντεύω ἕνα χαρτὶ τῆς τράπουλας ποὺ ἔβαζε κάποιος στὸ μυαλό του. Εἶχε μία παράξενη ἐπιμονή, κυρίως γιὰ τὸν τρόπο ποὺ ἔπρεπε νὰ χρησιμοποιῶ ἀπευθυνόμενος στοὺς ἄλλους. Μοῦ ἔμαθε νὰ ψάχνω καὶ νὰ βρίσκω λέξεις ἀμφίσημες, πολυπρισματικές, πολυσήμαντες, πολυερμηνευόμενες. Ἐπέμενε νὰ καλλωπίζω τὸ λόγο μου μὲ ἐπίθετα: «κοκκινοπλουμιστός», «γλυκόλαλη»,  «κοκκινορόδινη», «κρουσταλλόχιονη», ἀκόμα καὶ σήμερα θυμᾶμαι μερικά. Ὁ λόγος, μοῦ ἔλεγε, ἴσον ἐντύπωση. Πρῶτα μαγεύεις κι ὕστερα ἐξαπατᾶς. Πᾶς στὴν ἐκκλησία, ἔλεγε, παρατήρησε τὴ μέθοδο τῶν παπάδων. Κεριά, λιβάνια, ἡμίφως, καπνός, μυρωδιές, βαρύτιμα καὶ πλουμιστὰ ροῦχα, ἐπιβλητικὲς ἔξοδοι ἀπὸ τὶς πύλες τοῦ ἱεροῦ, μεγαλόστομες καὶ στομφώδεις λέξεις, χορευτικὰ μὲ τὸ εὐαγγέλιο ποὺ τὸ περιφέρουν ἐκτεθειμένο ψηλά, ἀπρόσιτο, ἐδῶ παπὰς ἐκεῖ παπάς…

Μεγάλωσα μὲ τὴν ἄσβεστη ἐπιθυμία νὰ γίνω μάγος, φακίρης, θαυματοποιός. Δυστυχῶς δὲν τὰ κατάφερα. Καλύτερα ἴσως διότι μεγαλώνοντας διαπίστωσα μέσα ἀπὸ τὰ διαβάσματά μου ὅτι ἡ ἱστορία γέμει ἀπὸ θαυματοποιοὺς καὶ θαύματα.
 
Ὁ Λούκιος Ἀπουλήιος, στὸ βιβλίο του Florida (Ἀνθηρὰ) στὸ κέφ. 19, (τὸ ἔργο εἶναι γραμμένο στὰ Λατινικὰ δείτε ἐδῶ μία Ἀγγλικὴ μετάφραση, δυστυχῶς δὲν ὑπάρχει Ἑλληνικὴ στὸ διαδίκτυο) παρουσιάζει τὸν Ἀσκληπιάδη τὸνΒιθυνὸ νὰ σταματάει στὸ δρόμο μία κηδεία φέρνοντας ἀναστάτωση στοὺς βαρυπενθοῦντες συγγενεῖς καὶ φίλους καὶ νὰ «ἀνασταίνει» τὸ μακαρίτη. Ὁ Πυθαγόρας, αὐτὸς κι ἂν ἦταν μάγος. Μεταξὺ τῶν πολλῶν ἄλλων  θαυμάτων του, ὑπάρχουν καὶ αὐτά: "καὶ ἀνέμων βιαίων χαλαζῶν τ’ ἐκχύσεως καταστολαὶ καὶ κυμάτων ποταμίων τὲ καὶ θαλαττίων ἀπευδιασμοὶ πρὸς εὐμαρὴ τῶν ἑταίρων διάβασιν". Καὶ ἀνεμοθύελλες, γράφει ὁ Πορφύριος στὸ ἔργο του  "Πυθαγόρου βίος" ( ἐδῶ παρ. 29) καὶ κύματα ποταμῶν καὶ θαλασσῶν καταλάγιαζε γιὰ νὰ περάσουν ἀσφαλεῖς οἱ μαθητές του. Δὲν ξέρω ἂν σᾶς θυμίζει κάτι, ἂν ὄχι διαβάστε τὸ κατὰ Μάρκον Εὐαγγέλιον κάμνοντας κλὶκ ἐδῶ: κέφ. δ παρ. 39 ἕως 41.

 

Γιὰ τὸ φιλόσοφο Ἐμπεδοκλή, ποὺ ὁ βίος του ἦταν γεμάτος ἀπὸ ἀπόκρυφες ἱστορίες καὶ θαύματα, γράφει ὁ Διογένης ὁ Λαέρτιος στὸ Η΄ βιβλίο του (κλὶκ ἐδῶ παρ. 67) ὅτι "ὡς ἐδοξάσθη Ἐμπεδοκλὴς ἀποστείλας τὴν νεκρὰν ἄνθρωπον ζῶσαν", ὅτι  δηλαδὴ δοξάστηκε ὁ Ἐμπεδοκλὴς ὅταν ἔστειλε πίσω (ἀνάστησε) ζωντανὴ τὴ νεκρὴ γυναίκα. Ὁ Ἀπολλώνιος ὁ Τυανέας, ποὺ ἤτανε καὶ παπὰς  τοῦ Ἀσκληπιοῦ καὶ πυθαγόρειος, ἂν διαβάσετε  τὴν βιογραφία του ποὺ ἔγραψε ὁ  Φλάβιος Φιλόστρατος  με τον τίτλο: Τὰ ἒς τὸν Τυανέα Ἀπολλώνιον (ολόκληρο το έργο εδώ) θὰ δεῖτε ὅτι μεταξὺ τῶν ἄλλων μιλοῦσε ὅλες τὶς γλῶσσες καὶ διαλέκτους τῆς ἐποχῆς του, θεράπευε τυφλούς, παραλυτικοὺς καὶ δαιμονισμένους, ἀνάστησε νεκρὴ κόρη καὶ στὸ τέλος ἀνελήφθη εἰς τοὺς οὐρανοὺς, (βιβλίο 8 κεφ. 30  στο τέλος), ἂν δὲν σᾶς θυμίζουν τίποτα τὰ παραπάνω δὲν ἔχετε παρὰ νὰ ξαναδιαβάσετε λίγο τὰ εὐαγγέλια. Ἐν καιρῶ θὰ γράψω γιὰ τὸν Ἀλέξανδρο τόν Ἀβωνοτειχίτη τὸν διασημότερο ἀγύρτη καὶ ἀπατεώνα τῆς ἀρχαίας Ἑλλάδας, ἄνδρα ἰκανότατο καὶ πανέξυπνο, ποὺ εἶχε φτιάξη καὶ δικό του θεό, ἕνα φίδι ποὺ τὸ ὀνόμασε Γλύκωνα. (Σώζονται ἀρκετὰ νομίσματα μὲ τὴ μορφὴ τοῦ θεοῦ φίδι ποὺ εἶχαν κοπεῖ τότε). Γιὰ τὸν Θεόφιλο Καΐρη, ποὺ πέθανε στὴ φυλακὴ κυνηγημένος ἀπὸ παπάδες καὶ δικαστές, ἔχω ἀκούσει τὰ μύρια ὅσα στὴ σύντομη θητεία μου στὰ καράβια. Ἀκόμα  καὶ σήμερα λένε πὼς ἄφηνε τὸ κεφάλι του στὸν κουρέα γιὰ κούρεμα καὶ περνοῦσε μετὰ νὰ τὸ πάρει.      

 Η κάρα του αγ. Σπυρίδωνος. Πάλλευκη, έτοιμη να ομιλήσει,

ακτινοβολεί ομορφιά, φως και γαλήνη

 Στὴν πολυπολιτισμικὴ Καλαμάτα γνωρίζουμε ἐκ πείρας ὅτι οἱ ἅγιοι συχνὰ παίρνουνε ἀνάποδες καὶ τότε τιμωροῦν μὲ θαύματα σκληρά, μὲ τσιμεντώματα, ἀκόμη καὶ μὲ βυθίσματα τόπων. ‘Έναν ἅγιο, Βλάσιο, τὸν λέμε καὶ «βοϊδοπνίχτη» γατὶ σκότωνε τὰ βόιδα λέει κάποτε. Μιὰ Παναγία κάπου στὸν Ταΰγετο "καψοδεματοῦσα", κι ἕναν ἅγιο Ἰωάννη "θερμoλόγο", γιατί στέλνανε λέει ζέστες, καὶ τὸν ἅγιο Ἠλία κάπου τὸν λένε "σπαζοκουβά", γιατί τοὺς ἔσπαζε λέει κάποτε  τοὺς κουβάδες καὶ τοὺς ἔχυνε τὸ κρασί
.

Ὅλοι γνωρίζουμε, τὶς σχεδὸν σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα εὐρισκόμενες, ἁγιασμένες πηγὲς ποὺ ἔχουν γίνει ἀπὸ τὰ δάκρυα τῶν ἁγίων ποὺ στάθηκαν κάποια στιγμὴ στὸν  τόπο, ἀλλοῦθε κύλησε ἡ κάρα τοῦ ἁγίου μέσα στὸ πηγάδι, ἀλλοῦ τὸ νερὸ τῆς πηγῆς ρέει κάτω ἀπὸ ἐκκλησίες καὶ γίνεται ἁγίασμα καὶ ἀλλοῦ, ὅπως στὴ Βολισσὸ τῆς Χίου : "Ἀπὸ αὐτὸν τὸν βράχο ἀναβλύζει ἁγίασμα. ἰαματικὸν παντὸς πάθους καὶ πάσης (μαλακίας; Ὄχι δυστυχῶς) ἀσθενείας".  Κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων οἱ πιστοὶ  ἐπωφελοῦνται ἀπὸ τὶς θαυματουργὲς ἰδιότητες τῶν ἁγιασμάτων καταβρέχονται, πίνουν, πασαλείφονται ἀκόμα καὶ στὰ ἀρχίδια τους,  καὶ παίρνουν ἁγίασμα μαζί τους διὰ πάσαν χρῆσιν. Κοντὰ στὴ γειτονιά μου, στὰ Ἰόνια νησιά, λατρεύονται 3 κουφάρια. Τοῦ Γεράσιμου, τοῦ Σπυρίδωνος, καὶ τοῦ Διονύσιου. Οἱ μούμια τοῦ Τοὺτ  Ἂνκ Ἀμὸν τὰ ἀποκρυσταλλωμένα μαμοὺθ στὴ Σιβηρία, ὁ καταψυγμένος Walt Disney καὶ πολλὰ λείψανα ἀκόμη ποὺ τὸ βαλσάμωμα, τὸ βαθὺ ψύχος ἢ ἡ ἔλλειψη ὀξυγόνου διατήρησαν, δὲν ἔχουν τύχει ἀνάλογης χριστιανικῆς λατρείας πράγμα πού μου δίνει τὴν ἀφορμὴ νὰ πιστεύω πὼς ὁ κόσμος ποὺ ζοῦμε εἶναι ἄδικος. Οἱ Frankenstein τῆς Ὀρθοδοξίας ἀσύδοτοι  αἰῶνες τώρα, κόβουνε καὶ ράβουνε ἀνυπεράσπιστα πτώματα, ποὺ οἱ κοκκαλέμποροι παρουσιάζουνε μετὰ γιὰ θαυματουργά.Τυμβωρυχίες, σκύλευση νεκρῶν, πλαστοπροσωπίες, σωματεμπορίες, σύστασις συμμορίας θαυμάτων, ἐξαπάτηση ἀφελῶν, ἐξαχρείωση καὶ ἐξαθλίωση τοῦ θρησκευτικοῦ συναισθήματος. 

 Δευτεράτζα και μπασκλασαρία σκήνωμα. Η πολυκαιρισμένη μούμια

Κάποιου ασχημάντρα Ραμσή, με σταυρωμένα χέρια (προβοκάτσια),

τσίτσιδου (με το συμπάθειο)-Αιγυπτ.Μουσείο-Κάϊρο.

H ανωτερότης των φρέσκων ορθόδοξων λειψάνων είναι εμφανής.

Σταχυολογῶ ἀπὸ μία μικρὴ ἔρευνα στὸ θεῖο τὸ γούγλη τὸ τί ἔχουν παρουσιάσει σὰν θαυματουργὸ κατὰ καιροὺς οἱ νεκρολάγνοι ἔμποροι τῶν θαυμάτων: Μπουκιὰ ἀπὸ τὸ ψωμὶ ποὺ ὁ Χριστὸς ἔδωσε στὸν Ἰούδα κατὰ τὸν Μυστικὸ Δεῖπνο, αἷμα τοῦ Χριστοῦ ἀπὸ τὸ σημεῖο ποὺ τὸν κέντησε ἡ λόγχη τοῦ Λογγίνου, τρίχες ἀπὸ τὰ γένια τοῦ Χριστοῦ ποὺ ξερίζωσαν Ἑβραῖοι, μαρμαρόπλακα μὲ ἀποτύπωμα τοῦ σώματος τοῦ Ἰησοῦ, ἡ αἰχμὴ τῆς λόγχης τοῦ Λογγίνου, τμῆμα τοῦ σπόγγου μὲ ὄξος καὶ χολὴ καὶ ὁ χιτώνας τοῦ Χριστοῦ. Ἀκόμα ὁ στύλος τῆς μαστίγωσης, τὸ καλάμι τῆς διαπόμπευσης, τὴν σχάρα ὅπου ψήθηκε ὁ ἄγ. Λαυρέντιος, ἡ πέτρα πλάκα ποὺ ὁ Νικόδημος ἐναπόθεσε τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ, πετρωμένα δάκρυα τῆς Παναγίας, τὴν  τράπεζα τοῦ Μυστικοῦ Δείπνου, οἱ πλάκες τοῦ Μωυσῆ μὲ τὶς 10 ἐντολές, χρυσὰ ἀγγεῖα μὲ τὰ δῶρα τῶν μάγων, καὶ πριόνια ποὺ χρησιμοποιήθηκαν γιὰ τὴν κατασκευὴ τοῦ Σταυροῦ. H λίστα συμπληρώνεται μὲ τὴν φάτνη τῆς Γέννησης, σταγόνες ἀπὸ τὸ γάλα τῆς Παναγίας, μία τρίχα καὶ τὰ σπάργανα τοῦ νεογέννητου Ἰησοῦ καὶ ἄλλα ὧν οὐκ ἔστιν ἀριθμός.

Ἅ! νὰ μὴν ξεχάσω τὴν ἱερὰ σινδόνη καὶ ὅτι ἂν πιθανότατα μπορούσαμε νὰ  ἑνώσουμε τὰ κομμάτια τοῦ τιμίου ξύλου ποὺ κυκλοφοροῦν, θὰ διαπιστώσουμε ὅτι  ὁ Χριστὸς σταυρώθηκε σὲ σταυρὸ μήκους 15 χιλιομέτρων καὶ βάλε…

Καὶ τὰ θαύματα δὲν σταματοῦν, οἱ πιστοὶ συρρέουν καὶ προσκυνοῦν τὶς "δεκατέσσερις συνολικὰ κάρες τοῦ Ἁγίου Ἰωάννη τοῦ Προδρόμου"  26 κάρες κάποιου ἁγίου Ἰουλιανοῦ ποὺ θὰ τὶς ζήλευε καὶ ἡ Λερναία Ὕδρα, 6 τοῦ Ἁγίου Ἀντρέα, 37 σώματα τοῦ ἁγίου Παγκρατίου ( ; ) 6 κάρες τοῦ ἁγίου Ἰγνατίου καὶ ἀμέτρητα χέρια, πόδια, δάχτυλα, νύχια  καὶ δὲν ξέρω καὶ γῶ τί ἄλλο.

Ὑπάρχουν, ὧν οὐκ ἐστιν ἀριθμός, φανερώσεις τῆς Παναγίας σὲ πιστούς, ἀποκαλυπτικές, θαυματουργὲς καὶ ἰαματικές. Ἐξαρτᾶται βέβαια ἀπὸ τὸ πόσο ἀλαφροΐσκιωτος  καὶ ὑποψιασμένος εἶναι ὁ ὁραματιστής. Γιατί ποιὸς ἀληθινὰ μπορεῖ νὰ γνωρίζει πόσοι ἀπὸ ὅλους ἐμᾶς ἔχουμε ὁραματιστεῖ τὴν Παναγία ἢ κάποιον ἄλλο ἅγιο στὸν ὕπνο μας καὶ τὸ ξεχάσαμε; Ὑπάρχουνε ὅμως καὶ ἄνθρωποι ποὺ ὑποπτεύονται καὶ τότε ἡ θεομήτωρ καὶ οἱ ἅγιοι δὲν ἐπιμένουν  πολύ, ὅπως μὲ τὴν καλόγρια Πελαγία στὴν Τῆνο. Ἡ Θεομήτωρ τὴν ἐπισκέφθηκε κὰτ΄ ἀρχὴν δύο φορὲς στὸν ὕπνο της καὶ τὴν Τρίτη τὴν καλύτερη, στὶς 23 Ἰουλίου τοῦ 1821, τῆς ὑπέδειξε μὲ ἀκρίβεια  ποῦ θὰ βρεῖ τὴν εἰκόνα της. Γιὰ λόγους ποὺ ὁ Βοὺς δὲν γνωρίζει ἡ εἰκόνα βρέθηκε πολὺ ἀργότερα, στὶς 30 Ἰανουαρίου τοῦ 1823,  μέσα σ’ ἕνα χωράφι. Ἡ ἀνεύρεσις τῆς εἰκόνας θεωρήθηκε μέγα θεϊκὸ σημάδι καὶ μήνυμα καὶ μαζευτήκανε στὴν Τῆνο  ὅλα τὰ  γνωστὰ μοῦτρα τῆς Ἐπανάστασης τοῦ 21 γιὰ νὰ προσκυνήσουνε, καὶ ἀπὸ τότε τὸ νησὶ ἀνακηρύχθηκε "ἱερό". 

Στὴν κὰθ΄ ἠμᾶς Κορώνη ἡ θαυματουργὴ εἰκόνα τῆς Παναγίας εὑρέθη μὲ θαυμαστὸ τρόπο τὸ ἔτος 1897 ὕστερα ἀπὸ συνεχῆ ὁράματα τῆς εὐσεβέστατης Κορωναίας γερόντισσας Μαρίας Γ. Σταθάκη, κατὰ τὰ ὁποία παρουσιαζόταν στὸν ὕπνο της ἡ ἴδια ἡ Θεοτόκος καὶ τὴν προέτρεπε μὲ τὰ ἑξῆς λόγια: "Νὰ εἴπης εἰς τοὺς συμπολίτας σου νὰ ἔλθωσι νὰ κάμωσιν ἀνασκαφὴν εἰς τὸ μέρος τουτο". Παρὰ τὸν ἀρχικὸ φόβο τῆς γερόντισσας καὶ τὴ δυσπιστία τῶν Κορωναίων, τελικὰ στὶς 21 Ἰανουαρίου τοῦ 1897 πείστηκαν οἱ Κορωναῖοι καὶ σκάψανε καὶ τὴν βρῆκαν τὴν εἰκόνα.

Στὴν Πολυπολιτισμικὴ πιὰ Καλαμάτα, μετὰ τὴν χρεοκοπία τοῦ συστήματος καὶ τῆς κοινωνίας ἔχουμε ἀρχίσει πλέον νὰ προσδοκοῦμε στὴν οἰκονομικὴ εὐπορία ποὺ συνοδεύει τὰ θαύματα, στὸ γαϊτανάκι τοῦ ὀνειρόφαντου ἁγίου,  γι΄ αὐτὸ σπεύσαμε σύσσωμοι μαζὶ μὰ τὸν ἅγιο καὶ καλοθρεμμένο δεσπότη μας στὴν ὑποδοχὴ τῆς νεκροκεφαλῆς τοῦ ἁγίου.

Τοῦτες τὶς δύσκολες μέρες οἱ ἄνθρωποι ρέπουν εὐκολότερα στὸ νὰ  παραδεχτοῦν ἀνερυθρίαστα ὅτι ἡ ἀγυρτεία μπορεῖ νὰ τοὺς σώσει.  Ἄλλωστε ἀκούγεται ἔντονα τελευταία ὅτι καὶ ἡ Παναγία ἡ Κορωναίισα τὸ κοιλοπονεῖ τὸ θαῦμα... 

Ζώντας ἐδῶ καὶ χρόνια στὴν Πολυπολιτισμικὴ Καλαμάτα, κατάλαβα πιὰ ὅτι  οἱ κάτοικοι πιστεύουν ἀκράδαντα στὴν οἰκονομικὴ ἀνάσταση ποὺ θὰ φέρει ἕνα μικρὸ θαῦμα, μία ψευδαίσθηση, μία ἀνακάλυψη εἰκονίσματος ἢ λίγα κόκκαλα ἁγίων, καὶ ἐγὼ μολονότι τώρα πιὰ ἀσπρίσανε τὰ μαλλιά μου,  συνεχίζω νὰ μπήγω ξερόκλαδα στὴ γὴς μὲ τὴν ἐλπίδα νὰ τὰ δῶ  νὰ βλασταίνουν, παρακαλάω ψημένα κοτόπουλα νὰ σηκωθοῦν καὶ νὰ περπατήσουν, ἐξακολουθῶ νὰ κρεμάω τὸ σακάκι μου στὴν πρώτη πρωινὴ ἡλιαχτίδα στη βεράντα μου καὶ συνεχίζω νὰ γράφω τὰ πονήματά μου στὸ σκοτάδι μὲ μόνο τὸ φωτισμὸ ποὺ διαχέεται ἀπὸ τὰ ἀκροδάχτυλά μου ποὺ λάμπουν.