Εγώ είμαι ο τόπος σου- γράφει ο Σεφέρης- ίσως να μην
είμαι κανείς, αλλά μπορώ να γίνω αυτό που θέλεις. (Επί σκηνής Δ στ. 17-20)
Ο άνθρωπος είναι ο τόπος του, το έδαφος, η Γή του.
Ο άνθρωπος είναι γηγενής, από το γη+γίγνομαι, γίγνομαι
πάει να πει γεννώμαι με παράγωγα: το γένος-γενεά-γένεσις-γενετή-γενέθλιος...
νεογνός-γόνος-γονή-γονεύς.
Από τη γη φύεται η φυή του, το φύλο του. Από το φύω, η
φύσις του ανθρώπου και η φυλή. «οἵη
περ φύλλων γενεή»- γράφει ο Όμηρος στο Ζ της Ιλιάδας- «τοίη δέ καί ἀνδρῶν...»
στ 146 (..όπως των φύλλων η γενιά το ίδιο και των ανθρώπων. Τα φύλλα άλλα ο
αγέρας τα σκορπάει κατά γης χάμου κι άλλα φύουν τ' αμάραντα δάση, το ίδιο και
των ανθρώπων η γενιά, η μία φύει η άλλη πεθαίνει...)
Βλαστάρια ονομάζει τα παιδιά του. Άνθος την ομορφιά
του. Άνθος την αιδώ και την αρετή, και τον ερωτά του ανθοστεφανωμένο τον
νοιώθει. Ακόμα και την γαλήνη, την σιωπή, ολάνθιστη την ονομάζει. «Ως τα βάθη
των φρενών, σαν μυγδαλιά ντυμένη μόνο μ΄άνθια... ολάνθιστη σιωπή», γράφει ο
Σικελιανός.
Ο άνθρωπος μιλάει για ρίζες, για τις ρίζες του και για
το ριζικό του, για τις ρίζες των λέξεών του που φυτρώνουν από το πηλόπλαστο σπέρμα
του. Η φύση του φύεται από τη γη, από την χθόνα.
Είναι αυτόχθων- αυτός και χθων.
Χθων είναι η γη με παράγωγες τις χθόνιος, υποχθόνιος,
(υπόγειος), επιχθόνιος (επί της γης, γήινος), χαμόθεν (εκ του εδάφους, από χάμω.
Ο άνθρωπος είναι ο τόπος του, τα ήθη του.
Ήθεα λέγονταν οι πεδιάδες, οι κοίτες των ποταμών, οι
θάλασσες. Ο άνθρωπος είναι ο τόπος του, στη βόρεια Κύπρο, στη Συρία, στην
Μοσούλη ακόμα στη δυτική όχθη στην Τσετσενία... είναι ερημιά, κατά πως λέει ο
Αισχύλος στην αρχή του Δεσμώτη: «Χθονός μέν ἐς
τηλουρόν ἥκομεν πέδον, Σκύθην ἐς οἷμον,
ἄβατον εἰς ἐρημίαν».
«Στης γης τα μακρινά φθάσαμε πεδία/ σε Σκυθική χώρα σε
απάνθρωπη ερημιά...»
